เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน ที่ผ่านมา ศ.พิเศษดร.ทศพร ศิริสัมพันธ์ เลขาธิการสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) เปิดเผยรายงานภาวะสังคมไทยไตรมาส 1/2562 ระบุว่า หนี้ครัวเรือนในไตรมาสแรกของปี 2562 มีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องมีปัจจัยจากการซื้อบ้านและรถยนต์ โดยในไตรมาสสี่ปี 2561 มีหนี้สินครัวเรือนเท่ากับ 12.8 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 6.0 และคิดเป็นสัดส่วนต่อ GDP เท่ากับร้อยละ 78.6 เพิ่มขึ้นเป็นไตรมาสที่สองติดต่อกัน และเมื่อเทียบกับต่างประเทศ พบว่า ประเทศไทยมีสัดส่วนหนี้สินครัวเรือนต่อ GDP อยู่ในอันดับที่ 10 จาก 89 ประเทศทั่วโลก และเป็นอันดับที่ 3 จาก 29 ประเทศในเอเชีย
โดยในไตรมาสที่หนึ่งของปี 2562 หนี้สินครัวเรือนยังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยพิจารณาจากยอดคงค้างสินเชื่อเพื่อการอุปโภคบริโภคส่วนบุคคลของธนาคารพาณิชย์ขยายตัวร้อยละ 10.1 สูงสุดในรอบ 5 ปี นับตั้งแต่ไตรมาสสองปี 2557 เป็นต้นมา โดยมีปัจจัยจาก
- การเร่งก่อหนี้ก่อนการบังคับใช้มาตรการกำกับดูแลสินเชื่อที่อยู่อาศัยใหม่ (LTV) เมื่อวันที่ 1 เมษายน 2562 ที่ผ่านมา
- ความต้องการรถยนต์ที่เพิ่มสูงขึ้นจากคุณสมบัติของรถรุ่นใหม่ และมาตรการส่งเสริมการขายรถยนต์จากงานมหกรรมยานยนต์ (Motor Show 2019)
- การส่งเสริมการขาย การโฆษณาประชาสัมพันธ์ และเงื่อนไขการผ่อนชำระที่จูงใจ
หนี้สินครัวเรือนที่เพิ่มขึ้นตั้งแต่กลางปี 2561 และภาวะเศรษฐกิจที่มีแนวโน้มชะลอตัวลงจากปีที่แล้ว อาจส่งผลกระทบต่อความสามารถในการจับจ่ายใช้สอยและความสามารถในการชำระหนี้ของครัวเรือน ซึ่งต้องจับตาดูอย่างใกล้ชิด โดยเลขาธิการ สศช. เสนอว่า ภาครัฐควรให้ความสำคัญกับการกำหนดมาตรการต่างๆ เพื่อกำกับดูแลและควบคุมการปล่อยสินเชื่อให้รัดกุมและมีความเหมาะสมยิ่งขึ้น เพื่อควบคุมอัตราหนี้สินครัวเรือนให้มีทิศทางที่ต่ำลง อาทิ
- การออกแบบมาตรการกำกับดูแลการปล่อยสินเชื่อเพื่อลดความเสี่ยงจากการปล่อยกู้ให้กับกลุ่มที่มีภาระหนี้สูง โดยเฉพาะมาตรการเกี่ยวกับสัดส่วนภาระหนี้ต่อรายได้ (DSR)
- การออกมาตรการกำกับดูแลการปล่อยสินเชื่อรถยนต์ เนื่องจากคุณภาพของสินเชื่อรถยนต์ที่มีแนวโน้มลดลง
- การติดตามมาตรการกำกับดูแลธุรกิจสินเชื่อที่มีรถยนต์เป็นหลักประกันให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างเป็นธรรมและมีอัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสม
- การเร่งประชาสัมพันธ์โครงการคลินิกแก้หนี้ ระยะที่ 2
- การกำกับดูแลการปล่อยสินเชื่อให้แก่ลูกหนี้รายเดิมและรายใหม่ให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของรูปแบบการก่อหนี้ครัวเรือนมากยิ่งขึ้น
ขณะที่ผลการสำรวจของมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย พบว่ามีดัชนีความเชื่อมั่นผู้บริโภคเดือน พ.ค. 2562 อยู่ที่ 77.7 ซึ่งต่ำสุดในรอบ 19 เดือน เนื่องมาจากประชาชนยังกังวลในความไม่แน่นอนทางการเมืองและภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัวจากปัญหาสงครามการค้าระหว่างจีนและสหรัฐอเมริกา ทำให้มีการระมัดระวังการจับจ่ายมากขึ้น
สถานการณ์เศรษฐกิจที่ชะลอตัว จึงเป็นโจทย์สำคัญที่ทีมเศรษฐกิจของรัฐบาลใหม่ต้องเร่งหามาตรการเข้ามาแก้ไข รวมทั้งการผลักดันนโยบายที่ได้หาเสียงไว้ให้ออกมาเป็นรูปธรรมโดยเร็วและส่งต่อไปยังส่วนท้องถิ่น เพื่อการจัดการร่วมกันให้สอดคล้องในแต่ละบริบทของท้องถิ่นต่อไป
