เมื่อวันที่ 26 เม.ย. 62 กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) ส่งหนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัด เพื่อแจ้งให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ในพื้นทราบ โดยระบุว่า ขณะนี้ได้ปรากฎข่าวสารทางสื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) ว่า พระสงฆ์พร้อมด้วยเอกชนในบางพื้นที่ ได้เข้าไปช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อน หรือไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ในด้านการดำรงชีพ โดยไม่มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่เข้าไปให้ความช่วยเหลือ ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2560 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2561 แต่อย่างใด ซึ่งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นควรจะเป็นหน่วยงานแรกที่ต้องลงพื้นที่ช่วยเหลือประชาชนเนื่องจากเป็นหน่วยงานที่ใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด นอกจากนี้ ยังรวมถึงข้อมูลที่ได้จากการสำรวจโดยทีมสำรวจของศูนย์ช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วย
ดังนั้นเพื่อเป็นการจัดการปัญหาดังกล่าว และเพื่อให้การช่วยเหลือประชาชนเป็นไปด้วยความเรียบร้อย และมีประสิทธิภาพ จึงกำชับให้ อปท. ดำเนินการดังนี้
- ให้ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนของ อปท. จัดตั้งทีมสำรวจลงพื้นที่อย่างละเอียดและจัดเก็บข้อมูลประชาชนที่ต้องการขอรับความช่วยเหลือจาก อปท. โดยให้สำรวจอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง และจัดทำข้อมูลให้เป็นปัจจุบันอยู่เสมอ
- ให้ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนของ อปท. รวบรวมข้อมูลประชาชนที่ขอรับความช่วยเหลือจากการสำรวจตามข้อ เสนอต่อคณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนของ อปท. เพื่อกลั่นกรองและพิจารณาหาแนวทางช่วยเหลือ โดยอาจใช้งบประมาณของ อปท. เอง หรือประสานขอความช่วยเหลือจากภาคีเครือข่ายในลักษณะประชารัฐ เช่น ผู้ประกอบการร้านค้า ห้างร้าน บริษัท ชมรม มูลนิธิ หรือสมาคมต่างๆ หรือหากเป็นเรื่องที่เกินขีดความสามารถของ อปท. ให้ส่งข้อมูลไปยังศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนของ อปท. (สถานที่กลาง) เพื่อขอความช่วยเหลือจากอำเภอ จังหวัด หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป
- ให้ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนของ อปท. กำชับเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบให้บันทึกข้อมูลประชาชนที่ขอรับความช่วยเหลือทั้งหมด ลงในระบบข้อมูลกลาง (INFO) หัวข้อ “ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” ให้ครบถ้วนและเป็นปัจุบันภายในวันที่ 5 ของทุกเดือน
ด้านศูนย์ช่วยเหลือประชาชนของ อปท. ได้ถูกกำหนดให้จัดตั้งขึ้นโดยกระทรวงมหาดไทยในปี 2560 โดยอาศัยอำนาจตามข้อ 4 แห่งระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยค่าใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือประชาชนตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2560 มีวัตถุประสงค์ในการทำงานเชิงรุกและให้การช่วยเหลือประชาชนของ อปท. เป็นไปด้วยความเรียบร้อย มีระเบียบ และมีประสิทธิภาพที่สุด โดยมีคณะทำงานเป็นบุคลากรของแต่ละ อปท. เรียกว่า “คณะกรรมการช่วยเหลือประชาชนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” ทำหน้าที่สำรวจและลงทะเบียนรับเรื่องขอความช่วยเหลือของประชาชน เพื่อใช้เป็นข้อมูลพิจารณาให้ความช่วยเหลือ ติดตามการทำงาน และประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งจัดให้มีช่องทางขอรับความช่วยเหลือที่หลากหลาย สะดวก และรวดเร็ว เช่น โทรศัพท์ สายด่วน สายตรง สื่อออนไลน์ ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เป็นต้น รวมทั้งจัดให้มีหน่วยเคลื่อนที่เร็ว เพื่อสามารถให้ความช่วยเหลือประชาชนได้อย่างทันท่วงทีและรวดเร็ว นอกจากนี้ยังมีหน้าที่ประสานข้อมูลไปยังหน่วยงานส่วนกลางเพื่อบันทึกข้อมูลรวมและประสานขอความช่วยเหลือกรณีที่ไม่สามารถแก้ไขได้เอง
ทั้งนี้ อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น เคยกล่าวถึงความสำคัญของศูนย์ช่วยเหลือฯ ว่า “เพื่อให้การช่วยเหลือประชาชนในด้านต่างๆ เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และทันท่วงที ดังนั้น ทุกจังหวัดต้องเตรียมความพร้อม ต้องมีสถานที่กลาง หรือ เป็นศูนย์ปฏิบัติการร่วมในการช่วยเหลือประชาชนของ อปท. เพื่อให้การช่วยเหลือเป็นอย่างบูรณาการ เข้าถึงปัญหาและแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด ซึ่งเป็นไปตามนโยบายของทางรัฐบาลและกระทรวงมหาดไทย เรื่องสำคัญคือต้องช่วยกันทำ ช่วยกันสะท้อนข้อมูลปัญหาอุปสรรคเพื่อให้การบำบัดทุกข์บำรุงสุขเป็นรูปธรรม ไม่มีใครถูกทอดทิ้งไว้ข้างหลังตามนโยบายของรัฐบาล”
