วันที่ 31 พฤษภาคม 2564 นายบรรณ แก้วฉ่ำ นักวิชาการด้านกฎหมายการกระจายอำนาจให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้โพสต์เฟสบุ๊กส่วนตัว “บรรณ แก้วฉ่ำ”  กรณีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เรียกร้องให้รัฐบาลปลดล็อกอำนาจการจัดซื้อวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ระบุว่า อปท.มีอำนาจฉีดวัคซีนให้ หมา เพียงเพื่อป้องกันโรคให้หมา แต่ไม่มีอำนาจฉีดวัคซีนเพื่อรักษาชีวิตของประชาชนในเขตท้องถิ่นตนเอง

          เป็นการตีความที่ก่อความเดือดร้อนเสียหายต่อ อปท.และต่อประชาชนอย่างร้ายแรง

          อำนาจในการป้องกันและควบคุมโรค ของ อปท.ตราไว้ในกฎหมายระดับพระราชบัญญัติ..จึงไม่ใช่ว่าหน่วยงานใด หรือใครๆ จะมามีความเห็น มีคำสั่ง มา “หักล้างหรือยกเว้น พรบ.” ได้

          การป้องกันและควบคุมโรค กฎหมายเขียนไว้ชัด เช่น กรณี อบจ.ไม่ว่าจะเป็น พรบ.อบจ. ม.๔๕(๘) +ข้อ ๑๔ ของกฎกระทรวง พ.ศ.๒๕๔๑ และ พรบ.อบจ.ม.๔๕(๙) + พรบ.กำหนดแผน ม.๑๗ (๑๙) เป็นต้น

          หากจะตีความว่าทำไม่ได้ ต่อไปภายหน้าจะเป็นปัญหาก่อให้เกิดความเสียหายอย่างร้ายแรงต่อชีวิตประชาชน…การป้องกันควบคุมโรคติดต่อ ต้องระดมสรรพกำลังทุกองค์กร

          ความเห็นของผู้ตรวจการแผ่นดิน ที่มีการอ้างอิงนั้น ไม่ได้กล่าวถึงเหตุที่ทำไม่ได้ด้วยกฎหมายข้อใดๆ มีแต่ความเห็นและบอกว่า ระยะเริ่มแรกทำไม่ได้..คือหาเหตุผลสนับสนุนไม่ได้

          โดยเฉพาะ รมต.ว่าการกระทรวงมหาดไทย ที่ทำหน้าที่กำกับดูแล อปท.ควรจะรู้และอาจหาญที่จะยืนยันอำนาจของ อปท.แต่กลับไปยึดเอาคำวินิจฉัยที่ไร้เหตุผล ไร้ข้อกฎหมายอ้างอิงของผู้ตรวจการแผ่นดินมากกล่าวอ้าง ทั้งไปอ้างต่อสื่อ ต่อเวทีต่างๆ จะก่อให้เกิดการเข้าใจผิดเกี่ยวกับอำนาจของ อปท.กันทั่วบ้านทั่วเมือง

          สำหรับปัญหาที่มีผู้ติติงว่า จะก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ำ ความแตกต่างระหว่าง อปท.ที่มีรายได้มาก กับ อปท.มีรายได้น้อยนั้น….ผมอยากจะบอกว่า ลักษณะสาระของความเป็น อปท.ตามหลักการปกครองท้องถิ่นนั้น..โดยทั่วไป ก็จะต้องมีความแตกต่างกันอยู่แล้วครับ

          จะต่างจากราชการส่วนภูมิภาค ที่รัฐจะทำให้เหมือนๆ กันทั่วประเทศ ไม่ว่าจะตรงต่อความต้องการของประชาชนในพื้นที่หรือไม่

          แต่ราชการส่วนท้องถิ่น รูปแบบสาระทั้งหลายทั้งปวงในแต่ละ อปท.ก็ ควรจะแตกต่างกันไปตามบริบทของพื้นที่…อปท.จึงมีความแตกต่างกันโดยพื้นฐานของลักษณะการปกครองอยู่แล้ว ….กรณีวัคซีน เป็นหน้าที่รัฐบาล ที่จะต้องเข้ามาอุดหนุนเพิ่มในส่วนของ อปท.ที่ขาด…แต่ความเหลื่อมล้ำดังกล่าวไม่ควรเป็นประเด็นหยิบยกมาเป็นเหตุผลในการตัดอำนาจในการจัดหาวัคซีนของ อปท.

          อปท.แต่ละพื้นที่ก็ควรจัดหากันตามกำลัง โดย อบจ.อาจร่วมกับ อบต.หรือเทศบาล ลงขันจัดซื้อร่วมกันก็ได้..สำหรับวิธีการฉีดให้ประชาชน ก็ทำความตกลงร่วมกับ หน่วยงานสาธารณสุขก็ได้ ในแบบเดียวกับที่เคยทำร่วมกับ ปศุสัตว์ในการฉีดวัคซีนหมา

(บรรณ แก้วฉ่ำ)